القاکنندهها، بهویژه سالیسیلیک اسید، با تحریک مسیرهای دفاعی گیاه میتوانند موجب افزایش تولید متابولیتهای ثانویه، بهبود صفات ریختشناسی، فیزیولوژیکی و زیست شیمیایی شوند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر تنظیم کنندههای رشد و القاسازی اسید سالیسیلیکبر پینهزایی و خصوصیات مختلف آن در گیاه داوودی انجام شد پس از ضدعفونی بذر و کشتدر محیط MS ،ریزنمونههای برگ و ساقه از گیاهان جوان تهیه و در محیطهای حاوی تیمارهای مختلف تنظیم کننده رشد شامل H1 (شاهد)، H2 (یک میلیگرم NAA + دو میلیگرم BAP)، H3 (2/0 میلیگرم 2, 4-D)، H4 (2/0 میلیگرم BAP+ 5/0 میلی گرم 2, 4-D) و H5 (دو میلیگرم BAP + دو میلیگرم 2, 4-D)کشت شدند. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، دو ریزنمونه و دو شرایط نوری مختلف انجام شد. پس از انتخاب بهترین تیمار، از غلظتهای متفاوت اسید سالیسیلیک(0، 50، 100 و 150 میکرومولار) روی پینههای بهدست آمده استفاده شد. پس از چهار هفته، ویژگیهایی مانند درصد پینهزایی، زمان آغاز پینهزایی، وزن تر و خشک، و حجم پینه اندازهگیری شدند.بیشترین درصد پینهزایی (66/99 درصد)، کمترین زمان آغاز پینهزایی، و بالاترین وزن و حجم پینه، همگی در تیمار E1H5L (برگ، دو میلیگرم BAP + دو میلیگرم 2, 4-D، روشنایی)مشاهده شد. همچنین تأثیر غلظتهای مختلفاسید سالیسیلیکبر ویژگیهای از قبیل:سبزینه، کاروتنوئید، فلاونوئید، فنل، ظرفیت آنتیاکسیدانی، مالون دیآلدئید، پرولین، آنتوسیانین و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسید سالیسیلیکتا 100 میکرومولاروزن تر، وزن خشک و حجم پینهبهطور معنیداری افزایش یافت، بهطوریکه بیشترین مقادیر بهترتیب 04/2 گرم، 134/1 گرم و 22/1 میلیمتر مکعب ثبت شد. همچنین تیمارهای اسید سالیسیلیکباعث افزایش رنگیزههای فتوسنتزی از جمله سبزینه a،b و کاروتنوئید شدند و بیشترین میزان این ترکیبات در تیمار اسید سالیسیلیک با غلظت 100 میکرومولارمشاهده شد. میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و فعالیت آنتیاکسیدانی نیز با افزایش غلظت اسید سالیسیلیکبهویژه در150 میکرومولار بهطور چشمگیری افزایش یافت. محتوای مالون دی آلدئید، پرولین، آنتوسیانین و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی (کاتالاز و پراکسیداز) در پاسخ به اسید سالیسیلیکافزایش نشان دادند که نشاندهنده نقش احتمالیاسید سالیسیلیک در تحریک سازوکارهای دفاعی و تحمل به تنش در پینهاست. بهطور کلی، تیماراسید سالیسیلیکبا غلظت 100 میکرومولار بیشترین تأثیر مثبت بر رشد پینهو ترکیبات زیستی داشت، در حالی که تیمار 150 میکرومولاربیشترین اثر را بر فعالسازی مکانیسمهای دفاعی نشان داد.
Mahmodi Y, Soleimanizadeh M, Yavari A. Morphophysiological, Biochemical, and Metabolite Responses of Chrysanthemum plant under In Vitro Conditions to Growth Regulators, Light, Explant Type, and Salicylic Acid Elicitor. IJHST 2025; 26 (1) :79-96 URL: http://journal-irshs.ir/article-1-724-fa.html
محمودی یونس، سلیمانی زاده مژگان، یاوری علیرضا. واکنشهای ریختشناسی، فیزیولوژیکی، زیست شیمیایی و متابولیتی گیاه داوودی در شرایط درون شیشهای به تنظیم کنندههای رشد، نور، ریزنمونه و القا کننده اسید سالیسیلیک. مجله علوم و فنون باغبانی ایران. 1404; 26 (1) :79-96