گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران
چکیده: (235 مشاهده)
امروزه ریزازدیادی گیاهان به‌عنوان روش اصلی تکثیر بسیاری از گونه‌های گیاهی، به‌ویژه گونه‌های گیاهی چوبی و مقاوم مانند درخت انجیر در نظر گرفته می‌شود. با این وجود، ریزازدیادی هنوز هم با محدودیت‌هایی از قبیل آلودگی‌های اندوفیت، ترشح ترکیبات فنولی و عدم وجود یک پروتکل ریزافزایی قابل‌اعتماد برای شماری گونه‌ها همراه است. هدف اصلی این مطالعه، دستیابی به یک پروتکل ریزافزایی قابل‌اعتماد و کارآمد از ریزنمونه جوانه انتهایی و جانبی برای انجیر، رقم سبز به‌عنوان با ارزش‌ترین رقم انجیر در ایران بود. در آزمایش اولیه غلظت‌های مختلف آنتی بیوتیک سفتریاکسون (صفر، 50، 150،100، 200 و 250 میلی‌گرم بر لیتر) برای حذف آلودگی اندوفیت باکتریایی ریزنمونه‌ها بررسی شد. برای مرحله استقرار، اثر دو محیط کشت پایه نمک (MS, WPM) و ترکیبات تنظیم کننده رشد گیاهی شامل BA در غلظت صفر، 5/0، 1 و 5/1 میلی‌گرم در لیتر و NAA در غلظت صفر و 1/0 میلی‌گرم بر لیترمورد بررسی قرار گرفت. در مرحله پرآوری محیط کشت MSحاوی غلظت‌های مختلف BA (صفر، 5/0، 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر) ارزیابی شد. برای مرحله ریشه‌زایی از محیط کشت 1/2MS حاوی غلظت‌های مختلف IBA (صفر، 5/0، 1 و 5/1 میلی گرم بر لیتر) استفاده شد و پس از چهار هفته (پایان مرحله ریشه‌زایی) شاخصهای درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه‌ها و طول ریشه محاسبه شدند. نتایج نشان داد که باکتری‌های اندوفیت با کاربرد 250 میلی‌گرم در لیتر سفتریاکسون با مؤفقیت حذف شدند. محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA به تنهایی و یا همراه با 1/0 میلی‌گرم در لیتر NAA بهترین محیط کشت مرحله استقرار بود. علاوه بر این، محیط کشت MS حاوی 2 میلی‌گرم در لیتر BA به عنوان بهترین محیط تکثیر با میانگین 2/3 شاخه شناسایی شد که به طور قابل توجهی متفاوت از سایر تیمارهای مورد استفاده بود. محیط کشت 1/2MS حاوی 5/1 میلی گرم IBA بیشترین درصد ریشه‌زایی (26/88 درصد)، طول ریشه (15/6 سانتی‌متر) و تعداد ریشه به ازاء قلمه (46/8) را نشان داد.
Hadavandkhani M, Yadollahi A, Jafari M. Optimization of Micropropagation of Fig (Ficus carica L.) cv. Sabz Using Shoot Tip and Single Node Explants. IJHST 2024; 25 (3) :385-404 URL: http://journal-irshs.ir/article-1-591-fa.html
هداوندخانی محبوبه، یداللهی عباس، جعفری مسلم. بهینه‌سازی کشت درون شیشه‌ای انجیر (Ficus carca L.) رقم سبز از ریزنمونه‌های جوانه انتهایی و جانبی. مجله علوم و فنون باغبانی ایران. 1403; 25 (3) :385-404
