امروزه در کشت‌های نوین گلخانه‌ای ورد با استفاده از روش کمان‌سازی با خم کردن ساقه‌های اولیه، نگهداری و یا برش ساقه‌های گل‌دهنده هم‌زمان با خمش شاخه‌های کور و بی‌ارزش، ساختار درختچه‌های ورد زیر تأثیر قرار می‌گیرد. به‌منظور بررسی اثر ساختار تربیت بر عملکرد و کیفیت گل شاخه بریدنی ورد در شرایط کشت بدون خاک آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح به‌طورکامل تصادفی با دو ساختار تربیت (کمانی و سنتی) و دو رقم (سامورایی و دولسویتا) انجام شد. ویژگی‌های ارزیابی‌شده شامل شمار شاخه گل‌دهنده در هر بوته، شمار روز تا گل‌دهی، طول ساقه گل‌دهنده، قطر گل، قطر ساقه گل‌دهنده، میزان سبزینه، کارتنوئید، محتوی کربوهیدرات و آنتوسیانین و ویژگی‌های ریشه بودند. نتیجه‌ها نشان داد که روش تربیت کمانی منجر به افزایش شمار شاخه گل‌دهنده، قطر ساقه گل‌دهنده، قطر گل، وزن تر ساقه گل‌دهنده، محتوای آنتوسیانین و کربوهیدرات می‌شود، اما اثر معنی‌داری بر شمار روز تا گل‌دهی ندارد. هم‌چنین نتیجه‌های این آزمایش نشان داد روش تربیت کمانی به دلیل توزیع کربوهیدرات تولیدشده توسط شاخه‌های خمش یافته و انتقال آن به ریشه‌ها، نسبت به روش تربیت سنتی طول ریشه را 20%، حجم ریشه را 185%، وزن‌تر ریشه را 207% و وزن خشک‌ریشه را 164% افزایش داد.
sourani M, nikbakht A. Comparison the Effects of Arching and Traditional Training on the Yield and Quality of Two Cut Rose Cultivars in Soilless Culture Conditions. IJHST 2019; 20 (3) :359-368 URL: http://journal-irshs.ir/article-1-357-fa.html
سورانی معین، نیکبخت علی. مقایسه اثر کمان‌سازی و تربیت سنتی بر عملکرد و کیفیت دو رقم ورد بریدنی در شرایط کشت بدون خاک. مجله علوم و فنون باغبانی ایران. 1398; 20 (3) :359-368
