چندگان موجودات زنده‌‌ای می‌‌باشند که بیش از دو سری کروموزوم هاپلوئید داشته و از جداشدن غیرطبیعی کروموزوم‌ها در طول تقسیم سلولی به‌‌دست آمده‌اند. از چندگانی به عنوان یک روش به‌‌نژادی برای بهبود ویژگی‌‌های رویشی و زایشی با افزایش مقدار ژنوم هسته در محصولات کشاورزی استفاده میشود. به منظور تعیین بهترین غلظت اوریزالین برای القای چندگانی در انگور رقم عسگری و بررسی تغییرات مورفوفیزیولوژیک ناشی از آن، آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با سه تیمار،شامل سه غلظت صفر، 30 و 60 میکرومول اوریزالین انجام شد. اعمال تیمار اوریزالین با روش آغشته نمودن جوانه‌ها توسط گلوله پنبه‌ای در زمان تغییر رنگ جوانه‌ها و قبل از شکفتن آنها انجام شد. گیاهان چندگان با استفاده از آنالیز فلوسایتومتری و سپس شمارش کروموزومی مشخص شدند. نتایج نشان داد که غلظت 60 میکرومول اوریزالین در ایجاد چندگانی مؤثرتر از 30 میکرومول بود (66/11 درصد در برابر 66/3 درصد القای چندگانی). مقایسه گیاهان دوگان مادری و چهارگان القایی نشان داد که رشد ساقه در گیاهان دوگان بیش‌‌تر از چهارگان بود، در حالی که طول، عرض و سطح برگ، میزان کلروفیل و کاروتنوئید در گیاهان چهارگان بالاتر از گیاهان دوگان بود.تراکم روزنه در گیاهان چهارگان کم‌‌تر (1/26 در برابر 33/15در میلی متر مربع، به ترتیب در گیاهان دوگان و چهارگان) ولی ابعاد روزنه آنها بزرگ‌‌تر بود (طول روزنه در گیاهان دوگان 26/2 و چهارگان 82/3 میکرومتر و عرض روزنه در گیاهان دوگان 51/1 و چهارگان 67/3 میکرومتر بود). قندهای محلول و نشاسته برگ در گیاهان دوگان و چهارگان اختلاف معنی‌‌داری با هم نداشتند، ولی فنول کل، در گیاهان دوگان حدود 10 درصد بالاتر از چهارگان بود. بنابراین از ماده ضد میتوزی اوریزالین می‌‌توان برای القای چندگانی و بهبود برخی خصوصیات ریخت شناسی انگور عسکری استفاده کرد. البته برای اظهار نظر قطعی لازم است ارزیابی های تکمیلی بر بروی صفات تاک و میوه انواع چندگان انجام شود.
Ataei Z, Gharaghani A, Eshghi S. Polyploidy Induction and Assessing Its Morpho-Physiological effects’ in 'Askari' Grapevine. IJHST 2024; 25 (1) :129-144 URL: http://journal-irshs.ir/article-1-700-fa.html
عطایی زهرا، قرقانی علی، عشقی سعید. انگیزش چندگانی و ارزیابی اثرات مورفوفیزیولوژیکی آن در انگور رقم عسکری. مجله علوم و فنون باغبانی ایران. 1403; 25 (1) :129-144
