به‌منظور ارزیابی گوناگونی ژنتیکیداخل رقم و همبستگی بین ویژگی‌های ریخت‌شناسی رقم‌های پستهاکبریواحمدآقاییدر شهرستان رفسنجان، 18 ویژگی کمی و 33 ویژگی کیفی براساس توصیف‌نامه پسته اندازه‌گیری و کد‌گذاری شد. نتیجه‌های تجزیه به عامل‌ها نشان داد که ویژگی‌های مورد اندازه‌گیری در 6 گروه عاملی قرار گرفتند که توانست 61/86 درصد از کل واریانس را توجیه نماید. ویژگی‌های مرتبط به میوه، مغز، برگ و برگچه انتهایی سه گروه عاملی اصلی در تفکیک نژادگان‌‌های رقم‌های اکبریواحمدآقایی بودند که در مجموع 76/60 درصد از واریانس را در برگرفتند. تجزیه خوشه‌ای، نژادگانها را در فاصله 20 اقلیدسی به سه گروه تقسیم کرد. گروه اول شامل نژادگان‌‌های رقم احمدآقایی بودند که بهطور معنی‌داری دارای بزرگترین ابعاد عرض برگچه انتهایی و ابعاد میوه (عرض و ضخامت میوه) و ضخامت مغز بودند.گروه دوم بیشتر شامل نژادگان‌‌های رقماکبری بودند که دارای بیشترین طول میوه و عرض میوه بودند که در ارتباط با این ویژگی‌ها تفاوت معنی‌داری با سایر گروه‌ها داشتند. هم‌چنین، نتیجه‌ها نشان داد که گوناگونی ریخت‌شناسی گستردهای در رقم‌های پستهاکبری واحمدآقاییوجود دارد که ممکن است ناشی از تهیه پیوندک از درختانی با منشاء بذری متفاوت در زمان پیوند باشد.
Jomeyazdiyan M S, Karimi H R, Mohmoodnia Meymand M, Malekzadeh K, Raqamy M. Assessment of Intra-Cultivar Variation and Correlation Between Morphological Traits in Pistachio cvs. Akbari and Ahmadaghai. IJHST 2020; 21 (3) :273-288 URL: http://journal-irshs.ir/article-1-337-fa.html
جمعه یزدیان محمد صادق، کریمی حمید رضا، محمود نیا محسن، ملک زاده خلیل، رقامی محمود. ارزیابی گوناگونی درون رقمی و همبستگی بین ویژگی‌های ریخت‌شناسی در پسته رقم‌های اکبری و احمدآقایی. مجله علوم و فنون باغبانی ایران. 1399; 21 (3) :273-288
